Aktualności

Uhonorowano laureatów 7 edycji konkursu Wrocławski Almanach Filmowy

Dziś w Centrum Historii Zajezdnia odbyła się gala finałowa, podczas której uhonorowano laureatów 7 edycji konkursu Wrocławski Almanach Filmowy. Tegoroczny temat to „Historie Dolnoślązaków”. Konkurs organizowany jest przez Liceum Ogólnokształcące nr I we Wrocławiu we współpracy z Centrum Historii Zajezdnia i Kino Nowe Horyzonty. Opiekę merytoryczną nad konkursem sprawowało Wrocławskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli.

Galę otworzył dyrektor Centrum Historii Zajezdnia dr Andrzej Jerie, wyrażając swoje uznanie dla zaangażowanych uczniów oraz organizatorów przedsięwzięcia. Samą ceremonię poprowadzili uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego, gościem honorowym był dyrektor tejże szkoły, Marek Sempik.

Jednym z kluczowych punktów gali było przedstawienie książki „Odrzania. Podróż po Ziemiach Odzyskanych” Zbigniewa Rokity przez panią Jolantę Wróblewską z Liceum Ogólnokształcącego nr I, wsparte komentarzem pani Ewy Skrzywanek, reprezentującej Wrocławskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli.

Gratulujemy laureatom tegorocznej edycji:

I MIEJSCE – Martyna Małecka oraz Izabella Fidelak za film „WYPRAWA PO MARZENIA”

II MIEJSCE – Maja Strobiń i Gabriela Ogrodowiak za film „NIEWIDZIALNA MELODIA”

III MIEJSCE – Damian Grabiński oraz Jakub Lis za film „REPATRIANCI”

Podziękowania za udział w konkursie otrzymali Jakub Świtalski za film „IMPONUJĄCY DOLNY ŚLĄSK” oraz Mateusz Smardz i Jakub Senk za film „BRAMY PIEKIELNE”

Wyróżnienie za opiekę merytoryczną otrzymały nauczycielki:

Lidia Borowska z Technikum nr 10

Sylwia Magiera-Peternek z Liceum Ogólnokształcącego nr I we Wrocławiu

Jolanta Wróblewska z Liceum Ogólnokształcącego nr I we Wrocławiu

Gratulujemy laureatom, dziękujemy wszystkim organizatorom oraz uczestnikom, do zobaczenia w następnym roku podczas kolejnej edycji konkursu!

Wrocław – WYSTAWA „DZIEDZICTWA ZIEM ZACHODNICH I PÓŁNOCNYCH”

Zapraszamy w niezwykłą podróż po Ziemiach Zachodnich i Północnych.

Najnowsza wystawa Sieci Ziem Zachodnich i Północnych przybliża różnorodne wymiary tego, co składa się na unikatowe – materialne i niematerialne – dziedzictwo terenów przyłączonych do Polski w wyniku II wojny światowej, które doświadczyły niemal całkowitej wymiany ludności. Będzie na niej można zobaczyć to, co tu zastano, zajrzeć do walizek z przywiezionym i dostrzec to, co wytworzono, ale też przypomnieć sobie to, co zostało utracone.

Ciekawą formą, intrygującą ikonografią i głosami świadków historii chcemy zachęcić zwiedzających do refleksji nad zmieniającym się stosunkiem do tego, co nas otacza, i nad naszym wpływem na to, co dla kolejnych pokoleń będzie dziedzictwem zastanym, wszczepionym, wytworzonym lub utraconym.

W tym roku wystawa prezentowana będzie w trzech miastach: w Opolu (12-26 października), w Zielonej Górze (03-22 listopada) i we Wrocławiu (od 25 listopada).

Wernisaż wystawy we Wrocławiu odbędzie się 28 listopada o godz. 12:00. Ale obejrzeć ją można już od 25 listopada.
Ekspozycję można zwiedzać samodzielnie przez całą dobę i jest ona dostępna w językach polskim i angielskim.

Projekt został dofinansowany ze środków budżetu Państwa
Program Ministerstwa Edukacji i Nauki

„Społeczna odpowiedzialnosc nauki – Popularyzacja nauki i promocja sportu”

Wystawa mobilna „Dziedzictwa Ziem Zachodnich i Północnych”
SONP/SP/550200/2022

Dofinansowanie: 366 600,00 zł

Całkowita wartosc: 416 600,00 zł

Data podpisania umowy: grudzien 2022 r.

Sieć Ziem Zachodnich i Północnych to konsorcjum pięciu instytucji: Instytutu Śląskiego w Opolu, Instytutu Północnego w Olsztynie, Instytutu Zachodniego w Poznaniu, Centrum Dialogu Przełomy – Oddziału Muzeum Narodowego w Szczecinie oraz Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” we Wrocławiu. Działalność Sieci jest realizowana dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Konferencja „Obrona terytorialna w Polsce – ujęcie historyczne i współczesne wyzwania”

Już w najbliższy wtorek, 21 listopada, zapraszamy do Centrum Historii Zajezdnia na konferencję popularno-naukową „Obrona terytorialna w Polsce – ujęcie historyczne i współczesne wyzwania”, organizowaną przez Stowarzyszenie Pro RP . Wydarzenie ma promować ideę obrony terytorialnej, jako myśli bardzo mocno obecnej w polskiej tradycji wojskowej i społecznej, z naciskiem na jej historyczne korzenie.

W programie konferencji zaplanowano pięć sympozjów, które będą dotyczyć historii oraz doświadczeń związanych z obroną terytorialną:

Dr Andrzej Olejniczak: Program „naród pod bronią" w II RP oraz zagadnienie oddziałów Obrony Narodowej, jako terytorialnej formacji wojskowej wspierającej regularne oddziały WP w latach 1937-1939,

Dr Daniel Koreś: Armia Krajowa – niespełniona szansa na rozkwit obrony terytorialnej w Polsce po II wojnie światowej,

Dr Jacek Jędrysiak: Wojska Obrony Terytorialnej Kraju w PRL,

Płk Edward Chyła: Wojska Obrony Terytorialnej – piąty rodzaj Sił Zbrojnych RP. Powstanie, rozwój organizacyjny i wyzwania stojące przez współczesnymi oddziałami obrony terytorialnej w Polsce,

Jacek Cielecki: Ukraińskie doświadczenia z wojskami obrony terytorialnej.

Początek konferencji o godzinie 16.30.

Wstęp wolny!

Spotkanie autorskie z Jakubem Gałęziowskim

Zapraszamy na spotkanie z Jakubem Gałęziowskim, autorem książki „Niedopowiedziane biografie. Polskie dzieci urodzone z powodu wojny”.

Data: 21 listopada
Godzina: 14.00
Miejsce: Centrum Historii Zajezdnia
Wstęp wolny

"Dzieci urodzone w wyniku wojny", nazywane również "dziećmi wojny", to potomkowie związków między żołnierzami obcych formacji a miejscowymi kobietami. Te związki mogły być zarówno dobrowolne, jak i wynikać z gwałtu. Przez lata ich tożsamość i pochodzenie pozostawały ukryte, zarówno przez matki, rodziny zastępcze, jak i polski system. Jakub Gałęziowski sięga do archiwów, analizuje historyczne relacje i przeprowadza rozmowy z samymi „dziećmi wojny”, aby odtworzyć ich doświadczenia i biografie. Po 1989 roku wiele tematów i społecznych grup przestaje być przemilczanych, a teraz nadszedł czas na historię „dzieci wojny” oraz ich rodzin.

Książka została uhonorowana nagrodą Polityki w kategorii Debiutów w pracach naukowych i popularnonaukowych.

Podczas spotkania będzie możliwość zakupu książki.

Zapraszamy również o godzinie 12.00 na ceremonię wręczenia nagród laureatom konkursu na najlepsze prace licencjackie i magisterskie z wykorzystaniem historii mówionej, podczas której zwycięzcy będą mieli okazję opowiedzieć o swoich pracach.

Wyniki konkursu: https://www.zajezdnia.org/aktualnosci-artykul/wyniki-konkursu-na-najlepsze-prace-licencjacka-i-magisterska-z-wykorzystaniem-historii-mowionej-10

Wyniki konkursu na najlepsze prace licencjacką i magisterską z wykorzystaniem historii mówionej

Wyniki III edycji konkursu na najlepsze prace licencjackie i magisterskie z wykorzystaniem historii mówionej zorganizowanego przez Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” i Polskie Towarzystwo Historii Mówionej pod patronatem Wrocławskiego Rocznika Historii Mówionej.

Celem Konkursu było wyłonienie wyróżniających się prac licencjackich i magisterskich, obronionych pomiędzy 1.10.2022 r. a 30.11.2023 r., których Autorzy świadomie zastosowali w swoich badaniach metodę historii mówionej, sięgnęli do relacji świadków historii, zarówno wywołanych samodzielnie na potrzeby pracy, jak i zdeponowanych w kolekcjach archiwalnych, dokonując ich głębokiej analizy źródłowej i nie poprzestając na wykorzystaniu cytatów jedynie dla zilustrowania omawianych zagadnień, a także wykazali się znajomością i zrozumieniem literatury naukowej z obszaru historii mówionej.

W tegorocznej edycji konkursu zgłoszone zostały cztery prace licencjackie oraz cztery magisterskie.

Kapituła konkursowa w składzie: dr Marcin Jarząbek (Przewodniczący), dr Katarzyna Bock-Matuszyk, dr hab. Dobrochna Kałwa, dr hab. Marta Kurkowska-Budzan, prof. UJ, dr Marek Szajda i dr hab. Katarzyna Waniek, podjęła decyzję o przyznaniu następujących nagród:

W kategorii prace licencjackie:
– I nagroda: Maciej Zawistowski za pracę pt. Tożsamość na pograniczu. Historia mówiona wspólnoty potomków braci czeskich w okolicach Strzelina, napisaną pod kierunkiem dr hab. Dobrochny Kałwy na Uniwersytecie Warszawskim
Praca wyróżnia się wysokim poziomem naukowym i wiedzą metodologiczną. Maciej Zawistowski umiejętnie zebrał źródła historii mówionej, które poddał krytyce. Zostały one sprawnie użyte w narracji, nie tylko do ilustracji, ale były także analizowane i skonfrontowane z innymi źródłami. Autor potrafił samodzielnie wyciągnąć wnioski i osadzić je w szerszym kontekście badań nad Ziemiami Zachodnimi i Północnymi. Posługiwał się przy tym perspektywą postpamięci. Uwagę zwraca również odpowiednio dobrana literatura przedmiotu, w tym prace w trzech językach obcych.

– II nagroda: Julia Mazurek za pracę pt. Początki piłki nożnej kobiet w Polsce: doświadczenia i tożsamość zawodniczek Czarnych Sosnowiec w narracjach biograficznych, napisaną pod kierunkiem dr. Jakuba Muchowskiego na Uniwersytecie Jagiellońskim
Praca zwróciła uwagę niezwykłymi historiami mówionymi – opowieściami piłkarek, do których udało się dotrzeć Julii Mazurek. Autorka umiejętnie potrafiła wykorzystać zebrany materiał i stworzyć z niego ciekawą opowieść o nieznanej na szerszą skalę kobiecej drużynie sportowej z czasów PRL. Kapituła dostrzegła świadomość warsztatową autorki, a także przekonujące umieszczenie losów swoich bohaterek w wybranych ujęciach metodologicznych: badań tożsamościowych i feministycznych. Dodatkowym atutem pracy jest jej język oraz dynamiczna narracja, wynikająca z przyjęcia w kolejnych rozdziałach perspektywy biograficznej poszczególnych rozmówczyń.

– wyróżnienie: Anna Szostak za pracę pt. Dyskurs historii mówionej w historiografii partycypacyjnej, napisaną pod kierunkiem dr hab. Ewy Solskiej na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Kapituła doceniła podjęcie się ambitnego i nowatorskiego ujęcia historii mówionej w kategoriach teorii historii. Autorka pokazała relację między historią mówioną a historią w przestrzeni publicznej, historią stosowaną, ratowniczą wskazując w szczególności na różne wymiary partycypacji, które są obecne w historii mówionej.

W kategorii prace magisterskie:
– I nagroda: Dominika Cieplak, Kamil Federyga za pracę pt. Biała Woda. Ból pamięci, napisaną pod kierunkiem dr. hab. inż. arch. Piotra Winskowskiego, prof. PK na Politechnice Krakowskiej
Choć autorami tej pracy jest dwójka architektów, to jest to dzieło w pełni tego słowa interdyscyplinarne, pokazujące z powodzeniem, jak można połączyć dorobek historii mówionej, badań etnograficznych i historycznych, kulturoznawstwa oraz architektury. Sposób, w jaki została przez Autorów wykorzystana historia mówiona jest wzorcowy: dla badaczy, dla praktyków, dla społeczności oraz lokalnych polityk. Głos świadków jest w niej i źródłem informacji i jako taki stoi w centrum projektu. W części opisowej jest to pierwsze opracowanie historii Białej Wody, w części analitycznej doskonale zestawiono ze sobą rozdziały o pamięci i niepamięci, traumie i bólu, które są świetnym uzasadnieniem przedsięwzięcia architektonicznego. Praca jest erudycyjna i doskonale przygotowana od strony dokumentacyjnej, napisana z wielką kulturą języka akademickiego i literackiego.

Kapituła zdecydowała o nieprzyznawaniu II nagrody oraz wyróżnienia w tej kategorii.

Wydarzeniem towarzyszącym i uświetniającym uroczystość będzie spotkanie autorskie z Jakubem Gałęziowskim wokół książki pt. Niedopowiedziane biografie. Polskie dzieci urodzone z powodu wojny. Publikacja ta została uhonorowana nagrodą Polityki w kategorii Debiutów w pracach naukowych i popularnonaukowych.

Wyniki konkursu na korowód szkolny

W trakcie uroczystego świętowania Dnia Niepodległości (11 listopada) rozstrzygnięto konkurs na korowód szkolny. Poniżej zwycięskie grupy, z podziałem na szkoły podstawowe i ponadpodstawowe.

Szkoły podstawowe:
I miejsce – Szkoła Podstawowa nr 93 im. Tradycji Orła Białego
II miejsce – Szkoła Podstawowa nr 26 im. Powstańców Śląskich
III miejsce – Szkoła Podstawowa nr 9 im. Wincentego Pola

Wyróżnienie – Szkoła Podstawowa nr 91 im. Orląt Lwowskich

Szkoły ponadpodstawowe:
I miejsce – Liceum Ogólnokształcące nr XIV im. Polonii Belgijskiej
II miejsce – Zespół Szkół nr 18 – Technikum nr 3
III miejsce – Liceum Ogólnokształcące nr XIII im. hr. Aleksandra Fredry

Wyróżnienie – Zespół Szkół Logistycznych

Dodatkowo poza konkursem zostały wyróżnione przedszkolaki z Przedszkola nr 94 "Plastusiowy Domek" za dzielne maszerowanie w paradzie.

Dziękujemy wszystkim szkołom za udział zarówno w konkursie, jak i w Radosnej Paradzie Niepodległości. Równocześnie gratulujemy wszystkim laureatom!

Konkurs fotograficzny „Radosna Parada Niepodległości moimi oczami”

Serdecznie zapraszamy do udziału w konkursie „Radosna Parada niepodległości moimi oczami”!

Zadaniem konkursowym jest zrobienie zdjęcia podczas dwudziestej Radosnej Parady Niepodległości, która ruszy 11 listopada o godz. 10:00 z placu Wolności i przejdzie ul. Grabiszyńską do Centrum Historii Zajezdnia.

Każdy uczestnik może wysłać maksymalnie 3 wykonane przez siebie zdjęcia. Fotografie należy przesyłać w formacie .jpg w formie elektronicznej marketing@zajezdnia.org Oceniane będą: prezentacja Radosnej Parady Niepodległości na wykonanym przez uczestnika konkursu zdjęciu oraz kreatywność i atrakcyjność wykonanej fotografii.

W konkursie może wziąć udział osoba pełnoletnia, posiadająca zdolność do czynności prawnych oraz dziecko, które ukończyło 13 lat (koniecznym warunkiem jest zgoda rodzica lub opiekuna prawnego). Szczegóły konkursu znajdziecie w wydarzeniu.

Ograniczenia w dostępności parkingu 11 listopada

Informujemy, że 11 listopada 2023 r. parking Centrum Historii Zajezdnia będzie nieczynny do godz. 15:00.

Za utrudnienia przepraszamy.

58. rocznica wystosowania Orędzia biskupów polskich do biskupów niemieckich

Pięćdziesiąt osiem lat temu, w grudniu 1965 roku, niemieccy biskupi podpisali Pozdrowienie biskupów niemieckich dla polskich braci w biskupim posłannictwie i udzielili odpowiedzi na list z dnia 18 listopada 1965 roku. Dokument ten został podpisany przez 42 biskupów i stanowił reakcje na Orędzie biskupów polskich do ich niemieckich braci w Chrystusowym urzędzie pasterskim, zawierające ważne zdanie „przebaczamy i prosimy o przebaczenie”.

Z okazji 58. rocznicy wystosowania Orędzia biskupów polskich do biskupów niemieckich serdecznie zapraszamy na uroczystość złożenia kwiatów pod Pomnikiem Bolesława Kominka we Wrocławiu, znajdującym się przy bulwarze kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Sobota, 18 listopada 2023
Godzina: 12:00
Wyspa Piasek, ul. Najświętszej Marii Panny

Więcej informacji na temat tego wydarzenia: https://www.zajezdnia.org/wh-0512

Remembrance and Future Forum 2023. Między miastem a regionem – wielka pamięć poza metropolią.

To już kolejna, czwarta edycja naszego Forum. Nosi ona tytuł Między miastem a regionem – wielka pamięć poza metropolią.

Z perspektywy wielkiego miasta czasem trudno jest zaobserwować wydarzenia i procesy, które miały jednak wielkie znaczenie dla naszej współczesności. Często to peryferia przesądzają o całości doświadczenia społeczności narodowej. Zdarza się też, że wielka, dramatyczna historia “ucieka” na prowincję i tam się dzieje. Ale peryferia należy rozumieć nie tylko jako pojęcie geograficzne, ale także społeczne i kulturowe. Wiele wydarzeń znalazło się na peryferiach zbiorowej pamięci, gdyż nie zostały należycie upamiętnione, nie zbudowano pomników, muzeów, nie wprowadzono ich do programów nauczania.

Cały XX wiek jest przepełniony tragediami na peryferiach, poza zasięgiem opinii publicznej, zacieranych, a przez to ukrytych, zapominanych – tymczasem – bardzo ważnych.

W ramach Remembrance and Future Forum 2023 chcemy przede wszystkim przyjrzeć się przykładom prób przywracania wydarzeniom historycznym “z peryferii” należnego miejsca w pamięci gswoich narodów. Zrobimy to w ramach trzech dyskusji. Pierwsza będzie dotyczyć upamiętniania w różnych miejscach Europy ofiar komunizmu. W Polsce niewiele wiemy o tym, co działo się w Albanii, byłej Jugosławii czy Rumunii. A już na pewno nie znamy dziejów walki o pamięć w tych społeczeństwach, która na wielu polach trwa do dziś. Drugi panel poświęcony będzie lokalnym upamiętnieniom ofiar nazizmu. Przyjrzymy się też temu, w jaki sposób w takich miejscach mogą funkcjonować przestrzenie dla dialogu i pojednania. Ostatnia dyskusja poświęcona będzie doświadczeniu polskich Ziem Zachodnich – przestrzeni, która jest pełna świadectw panowania obu totalitaryzmów, której dzieje po drugiej wojnie światowej są przykładem radzenia sobie z trudną przeszłością. Ziemie Zachodnie utkane są z fenomenów lokalnych doświadczeń, które są upamiętniane i utrwalane przez powstającą właśnie sieć izb pamięci.

Forum to przede wszystkim okazja do spotkania i zawiązania przyjaźni. Kameralne, elitarne dyskusje z poprzednich edycji już nieraz stały się zaczątkiem większych projektów. Mamy nadzieję, że będzie tak i tym razem.

Wstęp wolny.

Program Remembrance and Future Forum 2023

Dzień 1 – 14.11.2023
17.00-17.15 Otwarcie
17.15-18.00 Keynote: Joanna Wojdon, Public History – a problem or a solution?
18.00-19.30 Panel: Upamiętnienia ofiar komunistycznej przeszłości (wbrew mainstreamowi).
Pjerin Mirdita, Site of Witness and Memory, Szkodra, Albania
Maria Axinte, Pitesti Prison Memorial, Pitesti, Rumunia
Matija Ogrin, Nova Slovenska Zaveza, Lublana,Słowenia

Moderator: Łukasz Kamiński
[Panel po angielsku, tłumaczony na polski]

Dzień 2 – 15.11.2023
18.00-19.30 Panel: Lokalne upamiętnienia ofiar niemieckiego nazizmu i tworzenie społecznych miejsc pojednania.
Annie Martin, Musée de la Résistance de Limoges, Limonges, Francja
Maria Kromp-Zaleska, Dom Edyty Stein, Wrocław, Polska
Alexandra Grochowski, Meetingpoint Memory Messiaen, Goerlitz, Niemcy

Moderator: Tomasz Skonieczny
[Panel po angielsku, tłumaczony na polski]

Dzień 3 – 16.11.2023
09.00-10.30 Panel: Ziemie Zachodnie i Północne – upamiętnienia między miastem a regionem, doświadczenie dwu totalitaryzmów i przemieszczeń, sieć izb pamięci.

Magdalena Klag, Izba Pamięci w Kątach Wrocławskich
Ewa Kurzyk, Muzeum Ziemi Reskiej
Anna Graf, GOKiS Miłkowice

Moderator: Wojciech Kucharski
[Panel po polsku, tłumaczony na angielski]

Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Polski wkład w europejską pamięć o ofiarach systemów totalitarnych”.

© Centrum Historii Zajezdnia 2023 All right reserved.