Archive for month: lipiec, 2022

Zasadzenie dedykowanego drzewa, nadanie imienia świętej tramwajowi, otwarcie wystawy oraz koncert na terenie Dworca Głównego. W ten sposób 8 sierpnia Wrocław uczci 80. rocznicę śmierci patronki Europy – Edyty Stein.

Obchodzony w 2022 roku we Wrocławiu Rok Edyty Stein to szczególny czas refleksji o historii naszego miasta. Historii z jednej strony pięknej, a z drugiej – dramatycznej i pouczającej. To okazja zarówno do nowych odkryć, jak i do spotkania oraz dialogu.

– Losy Edyty Stain jak w soczewce pokazują trudne losy Wrocławia i całej Europy. Jej nauki mówiące o wadze dialogu między narodami i religiami, dziś wydają się jeszcze bardziej aktualne. Miejscy Radni podejmując w ubiegłym roku decyzje o obchodach, nie wiedzieli jeszcze jak bieżących problemów dotykać będzie dziedzictwo Edyty Stein – mówi przed uroczystościami Prezydent Wrocławia Jacek Sutryk.

Zginęła 80 lat temu, w sierpniu 1942 roku, w obozie koncentracyjnym w Auschwitz, stając się jedną z niezliczonych ofiar niemieckiego nazistowskiego terroru.

– Edyta Stein to wyjątkowa postać w ponadtysiącletniej historii Wrocławia. Wybitna uczona zaliczana do czołówki filozofów XX wieku miała duży wpływ na sposób myślenia współczesnego człowieka. Jest jedną z grona sześciorga katolickich patronów i patronek Europy. Europejka kochająca swoją niemiecką ojczyznę, a jednocześnie cierpiąca z powodu nazistowskiego reżimu – dodaje dr Marek Mutor, dyrektor Centrum Historii Zajezdnia.

W poniedziałek, 8 sierpnia Wrocław wydarzeniami w przestrzeni miasta odda hołd jej tragicznej śmierci. O godzinie 11:30 w Parku Świętej Edyty Stein zostanie zasadzony dąb upamiętniający patronkę Europy, później przy Domu Edyty Stein znajdującym się przy ulicy Nowowiejskiej 38 nastąpi uroczyste nadanie imienia Edyty Stein tramwajowi MPK Wrocław.

– Na patronów wrocławskich tramwajów wybieramy postaci wybitne, zasłużone, ważne dla lokalnej społeczności. Święta Edyta Stein doskonale się w te ideę wpisuje. To wrocławianka, filozofka, patronka Europy, tragicznie zmarła w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. Rok 2022 we Wrocławiu ogłoszono jej rokiem. To idealny moment, by przypomnieć ją samą i jej niezłomną postawę – mówi Krzysztof Balawejder, prezes MPK Wrocław.

Tramwajem tym uczestnicy wydarzeń zostaną przewiezieni na wernisaż wystawy „Edyta Stein – wielkość w codzienności”, który odbędzie się o godzinie 13:00 na Placu Solnym. Ekspozycja, która przybierze formę trójwymiarowych kubików, ustawione zostaną jako przystanki tworzące ścieżkę ukazującą poszczególne obrazy z życia filozof. Motywem przewodnim wystawy jest ukazanie Edyty Stein od osobistej, intymnej strony – wykonującej zwykle, codzienne czynności. Wystawa ma na celu wydobycie kontrastu pomiędzy doniosłością postaci i przesłania Edyty Stein, a prozaicznym charakterem codzienności.

Na uroczystościach obecny będzie Paul Gordon, wnuk Elzy Gordon, siostry Edyty Stein.

Uroczystości rocznicowe zakończą się koncertem „Gwiazda Europy” na terenie Dworca Głównego we Wrocławiu z udziałem solistów oraz zespołów działających w Narodowym Forum Muzyki – Chóru NFM, a także Wrocław Baroque Ensemble. To właśnie na wrocławskim dworcu, 7 sierpnia 1942 roku, podczas postoju pociągu jadącego do obozu Auschwitz-Birkenau prawdopodobnie po raz ostatni widziano Edytę Stein. Podczas koncertu wśród wykonywanych kompozycji znajdą się silnie dzieła twórców działających w epoce renesansu i baroku, oparte o wątki biblijne, takie jak Lamentacje Jeremiasza.

Program obchodów 80. rocznicy śmierci Edyty Stein
• 11.30 – zasadzenie dębu Edyty Stein, Park Świętej Edyty Stein
• 12.00 – nadanie imienia Edyty Stein tramwajowi MPK Wrocław, ul. Nowowiejska 38
• 13.00 – wernisaż wystawy „Edyta Stein – wielkość w codzienności", pl. Solny
• 19.00 – koncert pt. „Gwiazda Europy" – wystąpi zespół Wrocław Baroque Ensemble i Chór Narodowego Forum Muzyki we Wrocławiu, Dworzec Główny PKP, Sala Sesyjna*
*Wydarzenie płatne, bilety do nabycia w kasie Narodowego Forum Muzyki

Organizatorem wydarzenia jest Ośrodek „Pamięć i Przyszłość" (Centrum Historii Zajezdnia).
Zachęcamy do śledzenia aktualnego programu wydarzeń związanych z Rokiem Edyty Stein za pośrednictwem stron internetowych facebook.com/SlademEdytyStein oraz wroclaw.pl/Rok-Edyty-Stein.

Centrum Historii Zajezdnia razem z Instytutem Pamięci Narodowej zaprasza na wernisaż wystawy „Obraz Treblinki w oczach Samuela Willenberga”, który odbędzie się 27 lipca o godzinie 17:00 w sali „Pamięć” Centrum Historii Zajezdni.

Ekspozycja zorganizowana przez Instytut Pamięci Narodowej, prezentuje piętnaście rzeźb wykonanych z brązu w latach 1999-2003 przedstawiających sylwetki więźniów i sceny z życia obozowego, składające się na bolesne wspomnienia Artysty z tamtego czasu. Do opisów eksponatów posłużono się cytatami z książki Samuela Willenberga ,,Bunt w Treblince” w wersji polskiej i angielskiej. Dzięki temu zestawieniu głos Autora wybrzmiewa najpełniej.

Prace te składają się na wystawę, przygotowaną przez IPN w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holocaustu. Inicjatywa Instytutu Pamięci Narodowej oddaje cześć ofiarom Holokaustu. Do połowy marca 2020 rzeźby można było oglądać w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” przy ul. Marszałkowskiej w Warszawie. Teraz wystawa trafi do Wrocławia.

Ekspozycję wraz z projektem edukacyjnym na kanwie prac Willenberga zrealizowano dzięki życzliwości i zaufaniu, jakim obdarzyła Instytut Pamięci Narodowej Wdowa po Artyście, Pani Ada Krystyna Willenberg, która niestrudzenie kontynuuje dzieło swojego męża, w imię zachowania pamięci o Zagładzie.

Samuel Willenberg, żołnierz Wojska Polskiego i Armii Krajowej oraz uczestnik Powstania Warszawskiego, mimo traumatycznych przeżyć wojennych w okupowanej przez Niemcy Polsce, do końca życia w 2016 r. miał odwagę wracać do ojczystego kraju. Od wyjazdu do Izraela w 1950 r. wielokrotnie wraz z żoną Krystyną przyjeżdżali do Polski – sami lub jako przewodnicy izraelskiej młodzieży. Stali się rzecznikami dobrych relacji polsko-żydowskich, nie ukrywając tragicznych, ale i pięknych wydarzeń łączących te dwie grupy polskich obywateli podczas zbrodniczej niemieckiej okupacji.

Wystawa dostępna będzie dla zwiedzających od 26 lipca do 21 sierpnia w sali „Przyszłość” Centrum Historii Zajezdnia. Wstęp wolny.

Nie ma lepszej okazji, by zdradzić temat nowej części wystawy głównej.
Poświęcona ona będzie Powodzi Tysiąclecia we Wrocławiu – multimedialna ekspozycja o budowaniu tożsamości wrocławian skupi się na rejonach miasta, które 25 lat temu znalazło się pod wodą.

Rozbudowa już istniejącej części o powodzi to jeden z wielu projektów w ramach Roku Odry.

Już za chwilę w Centrum Historii Zajezdnia.

Pogranicza współczesnej Europy to tereny o wyjątkowej kulturze pamięci, ukształtowanej przez burzliwą historię XX wieku: wojny, zmiany geopolityczne i masowe migracje. Już po raz ósmy właśnie w takich miejscach Europejska Sieć Pamięć i Solidarność organizuje szkołę letnią dla studentów z całej Europy. 6 lipca uczestnicy „In Between?” spotkają się na warsztatach w Warszawie, a następnie podzieleni na grupy wyruszą na trzy europejskie pogranicza: do Alzacji, Friuli-Wenecji Julijskiej oraz na Śląsk Cieszyński, gdzie przeprowadzą wywiady z mieszkańcami oraz stworzą serię podcastów.

Tegoroczną edycję projektu, która odbędzie się w dniach 6-16 lipca, rozpoczną trzydniowe warsztaty w Warszawie. W programie znajdą się wykłady na temat historii mówionej oraz praktyczne zajęcia z tworzenia i produkcji podcastów. Część teoretyczną poprowadzą Liana Blicharska, historyczka współpracująca z Muzeum Terytorium Terroru we Lwowie; Maria Buko, dokumentalistka historii mówionej, dr Ewa Maj, główna specjalistka w dziale badawczym Ośrodka "Pamięć i Przyszłość" we Wrocławiu oraz Jarosław Kociszewski, dziennikarz, podcaster i redaktor naczelny Magazynu Nowa Europa Wschodnia. Dziennikarz i producent John Beauchamp z firmy Free Range przybliży uczestnikom podstawy produkcji podcastów. 9 lipca grupa podzieli się na trzy zespoły, które wyruszą na tygodniowe wizyty studyjne na pograniczu czesko-polskim, niemiecko-francuskim i słoweńsko-włoskim.

W Cieszynie i Českým Těšíne młodzi Europejczycy poznają historię i specyfikę śląskiego pogranicza. Przed I wojną światową w Cieszynie, który był stolicą regionu, mieszkali Polacy, Czesi, Żydzi i austriaccy Niemcy. Uczestnicy projektu spróbują odnaleźć odpowiedź na pytania: Jak zmieniły się relacje Polaków i Czechów od czasu otwarcia granic po przystąpieniu do Unii Europejskiej? Jaką rolę odgrywa w nich tożsamość regionalna, a jaką narodowa? Czy nadają im ton Praga i Warszawa, czy raczej lokalne więzi kulturalne i gospodarcze? W poszukiwaniach pomogą im przedstawiciele polskiej mniejszości Czeskiego Cieszyna i lokalni działacze społeczni z obu stron granicy.

Członkowie grupy udającej się do Alzacji będą gośćmi Centrum im. Alberta Schweitzera w Niederbronn-les-Bains, jednego z ośrodków prowadzonych przez Niemiecki Związek Ludowy Opieki nad Grobami Wojennymi. Niederbronn-les-Bains będzie stanowić bazę wypadową w okolice i do położonego 40 km dalej Strasburga. Stolica Alzacji i siedziba Parlamentu Europejskiego uważana jest dziś za symbol pokojowego współistnienia i integracji gospodarczej i kulturalnej zjednoczonej Europy. W przeszłości jednak mieszkająca tu ludność alzacka była ofiarą terytorialnych i politycznych roszczeń Francji i Niemiec. Czy tutejszym mieszkańcom udało się zachować własną tożsamość i język? Czy zagoiły się tu rany zadane przez wojny i ideologie XIX i XX wieku?

Trzecia grupa uczestników pojedzie w podróż po terenach Friuli-Wenecji Julijskiej, do miast partnerskich Gorycja – Nova Gorica przy granicy słoweńsko-włoskiej. W czasie I wojny światowej na wybrzeżach rzeki Soczy, nad którą położone są oba miasta, miały miejsce krwawe bitwy, o których przypomina niezliczona liczba pomników i miejsc pamięci. Gorycja to miejsce zetknięcia trzech kultur – niemiecko-austriackiej, słoweńskiej i włosko-weneckiej, a uczestnicy szkoły letniej będą śledzić ich wzajemne relacje. Partnerem lokalnym projektu jest dom kultury Kulturhaus Görz – ośrodek wspierający wielojęzyczność mieszkańców regionu.

Zadaniem każdego z zespołów będzie zebranie materiałów dokumentujących osobiste doświadczenia mieszkańców wieloetnicznych obszarów pogranicza oraz stworzenie podcastu oddającego atmosferę i historię odwiedzanych miejsc. Wywiady staną się częścią pakietu edukacyjnego, którego publikacja zaplanowana jest na 2025 rok. Podcasty natomiast zostaną udostępnione w bibliotece multimedialnej ESPS oraz na platformach streamingowych Spotify i Simplecast.

Realizowany od kwietnia 2016 r. cykl wizyt studyjnych “In Between?” czerpie z metodologii historii mówionej. Do tej pory w siedmiu edycjach projektu wzięło udział ponad sto¬¬¬ trzydzieści młodych osób (poniżej 26 roku życia), które odwiedziły łącznie 22 wielokulturowe regiony Europy. Efektem tych wizyt są m.in. nagrania filmowych wywiadów z mieszkańcami współczesnych i dawnych obszarów przygranicznych, dostępne w zasobach ENRS, EUscreen oraz Europeana Migration. W 2018 roku projekt został wyróżniony Special Mention Nagrody Unii Europejskiej w dziedzinie Dziedzictwa Kulturowego EUROPA NOSTRA.

Partnerami tegorocznej edycji projektu „In Between?” są:

– Centrum Historii Zajezdnia, Ośrodek Pamięć i Przyszłość, Wrocław, Polska;
– Niemiecka Komisja ds. Grobów Wojennych (Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge), Niemcy;
– Międzynarodowe Centrum im. Alberta Schweitzera w Niederbronn-les-Bains (Internationale Begegnungstätte Albert Schweitzer), Francja;
– Dom Kultury Görz (Kulturhaus Görz), Włochy;
– Centrum Pamięci Narodów Post Bellum, oddział w Ostrawie (Paměť národa Moravskoslezský kraj), Czechy.

Projekt jest finansowany ze środków Unii Europejskiej.

Więcej informacji na temat poprzednich edycji projektu można znaleźć na stronie internetowej: www.enrs.eu/inbetween.

Podcasty wyprodukowane w 2021 r. dostępne są m.in. na platformie Spotify:

open.spotify.com
open.spotify.com/episode
open.spotify.com

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej. Wyrażone w nim poglądy i opinie należą wyłącznie do organizatora i nie muszą odzwierciedlać poglądów i opinii Unii Europejskiej i Europejskiej Agencji Wykonawczej ds. Edukacji i Kultury (EACEA). Ani Unia Europejska, ani grantodawca nie ponoszą za nie odpowiedzialności.

Europejska Sieć Pamięć i Solidarność jest międzynarodowym przedsięwzięciem, które ma na celu badanie, dokumentowanie oraz upowszechnianie wiedzy na temat historii Europy XX wieku i sposobów jej upamiętniania ze szczególnym uwzględnieniem okresu dyktatur, wojen i społecznego sprzeciwu wobec zniewolenia. Członkami Sieci są: Niemcy, Polska, Rumunia Słowacja i Węgry, a w jej gremiach doradczych zasiadają ponadto przedstawiciele Albanii, Austrii, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy i Gruzji. www.enrs.eu