Już od poniedziałku 23 stycznia dla zwiedzających dostępna będzie nowa wystawa poświęcona historii Zesłańców Sybiru, Rodzin Katyńskich i pozostałych ofiar sowieckiego reżimu. Narracyjna ekspozycja „Golgota Wschodu” jest prezentowana przy ul. Edwarda Wittiga 10, w miejscu dotychczasowej Izby Pamięci Sybiraków w Sanktuarium Golgoty Wschodu. Aż do 30 września wstęp na wystawę będzie wolny, a ponadto w przestrzeni ekspozycji będą odbywać się bezpłatne zajęcia edukacyjne.
Po dekadach przymusowego milczenia, jesienią 1988 roku Sybiracy spotkali się w siedzibie Radia Wrocław, gdzie na zaproszenie redaktor Urszuli Lubeckiej po raz pierwszy zaczęli opowiadać o tym, czego doświadczyli. Nieco później, już w latach 90. XX wieku, gdy reaktywowany Związek Sybiraków działał, skupiając Zesłańców Sybiru, wrocławski redemptorysta, o. Stanisław Golec zgromadził ich w miejscu, które dziś nazywamy Sanktuarium Golgoty Wschodu przy ul. Edwarda Wittiga 10 weWrocławiu. Najpierw powstała symboliczna Grota Maryjna wraz ze stale rozbudowywanym Panteonem Pamięci, a następnie w 1997 roku Izba Pamięci Sybiraków – niewielkie muzeum gromadzące m.in. pamiątki, publikacje, dokumenty, fotografie, stroje, mundury i dewocjonalia świadczące o martyrologii Polaków na Wschodzie.
Kierując się troską o dziedzictwo kulturowe Sybiraków, w 2018 roku Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” (Centrum Historii Zajezdnia) rozpoczął starania o zabezpieczenie licznych i cennych zbiorów Sybiraków, aby w miejscu dotychczasowej Izby Pamięci przygotować nową ekspozycję. Dzięki pozyskaniu środków finansowych z Mechanizmu Finansowego EOG oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ramach projektu „Wrocław i Falstad nie zapomną!”, doszło do sfinalizowania projektu wystawienniczego. I tak w miejscu dotychczasowej Izby Pamięci Sybiraków powstała nowa narracyjna wystawa „Golgota Wschodu”.
Uroczyste otwarcie wystawy „Golgota Wschodu” odbyło się we wtorek 17 stycznia z udziałem m.in. przedstawicieli władz rządowych, samorządowych, kościelnych, a przede wszystkim licznie zgromadzonych Sybiraków. Już od poniedziałku 23 stycznia wystawa będzie dostępna dla osób zwiedzających, zarówno indywidualnie, jak i w grupach zorganizowanych. Aż do 30 września 2023 roku wstęp na wystawę będzie bezpłatny.
Wystawa „Golgota Wschodu” mieści się na ponad 260 m2 i składa się z dwóch przestrzeni. Pierwsza wprowadza w tematykę represji związanych z zesłaniami na Syberię, począwszy od XVII do XIX wieku. Druga sekcja to główny trzon wystawy dotyczący zesłań w trakcie II wojny światowej, zainicjowanych wywózką 10 lutego 1940 roku. Ekspozycja obejmuje ponadto inne wątki ważne dla zrozumienia martyrologii Polaków na Wschodzie, jak np. temat zbrodni katyńskiej.
Zorganizowana w nowoczesny sposób wystawa ma charakter narracyjny, a wszystkie wątki zostały tak zaprezentowane, żeby zwiedzający zapoznali się zarówno z faktami o charakterze ogólnym, jak i z indywidualną perspektywą świadków historii. Zwiedzający mają okazję zobaczyć m.in. zainscenizowaną kibitkę, wnętrze wagonu z czasów wywózek oraz przykładową chatę sybiracką. Prezentowane na wystawie zdjęcia, dokumenty i artefakty życia codziennego pochodzą w większości ze zbiorów przekazanych do Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” przez Związek Sybiraków oraz inne środowiska tworzące dotychczasową Izbę Pamięci w tym samym miejscu.
Wraz z udostępnieniem wystawy dla zwiedzających uruchomiony został specjalny program edukacyjny dla zwiedzających z kraju i z zagranicy. Stworzył go Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”, organizator wystawy, razem z ojcami redemptorystami – gospodarzami Sanktuarium Golgoty Wschodu przy ul. Edwarda Wittiga 10, gdzie ulokowana jest nowa ekspozycja „Golgota Wschodu”, oraz Stowarzyszeniem Pamięci Zesłańców Sybiru i pozostałymi partnerami (oddział wrocławski Związku Sybiraków, Stowarzyszenie „Dolnośląska Rodzina Katyńska” we Wrocławiu, Śląskie Towarzystwo Genealogiczne we Wrocławiu, Towarzystwo Miłośników Wrocławia, Stowarzyszenie Odra-Niemen, Radio Wrocław – patron medialny). Powstała specjalna oferta edukacyjna dla szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych. Zajęcia muzealne realizują wybrane założenia podstawy programowej, a także – co najważniejsze – mają na celu przybliżenie dzieciom i młodzieży trudnej tematyki wywózek i zesłań na Sybir dzieciom i młodzieży. W trakcie zajęć, prowadzonych w przestrzeni wystawy, uczniowie zapoznają się z historiami Sybiraków, dowiadując się, jak wyglądała ich codzienność, ale również poznając najważniejsze wydarzenia z historii Polski, które miały duży wpływ na losy Polaków na Sybirze, takie jak zrywy niepodległościowe w XVIII i XIX wieku oraz II wojna światowa. Zajęcia są bezpłatne.
Wystawa „Golgota Wschodu”
Miejsce: ul. Edwarda Wittiga 10, 51-628 Wrocław
Godziny otwarcia od 23 stycznia 2023 roku:
wtorek-czwartek: 9.00-15.00
piątek: 11.00-17.00
sobota-niedziela: 10.00-16.00
Języki zwiedzania: polski, angielski (następne języki będą udostępniane zgodnie ze zgłaszanym zapotrzebowaniem).
Kontakt:
Rezerwacje grup i zajęć edukacyjnych: golgota@zajezdnia.org
tel. +48 534 526 517
Więcej informacji: www.golgota.zajezdnia.org
Organizator:
Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”
ul. Grabiszyńska 184
53-235 Wrocław
sekretariat@zajezdnia.org
tel. +48 71 715 96 00
Kontakt dla mediów:
Juliusz Woźny, rzecznik prasowy Ośrodka „Pamięć i Przyszłość”
uliusz.wozny@zajezdnia.org, tel. +48 663 901 774
dr Marek Kosendiak, kierownik Działu Przedsięwzięć Instytucjonalnych w Ośrodku „Pamięć i Przyszłość”
marek.kosendiak@zajezdnia.org, tel. +48 534 545 449
