Nie żyje przyjaciel Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” o. Maciej Zięba OP

Nie będzie przesadą, jeżeli napiszę, że Polska, polski Kościół i Wrocław poniosły olbrzymią stratę. W wieku 66 lat, dnia 31 grudnia 2020 roku, zmarł dominikanin o. Maciej Zięba – filozof, teolog i publicysta. Był wrocławianinem sercem i historią.

Urodzony w 1954 roku we Wrocławiu Maciej Zięba był absolwentem fizyki na Uniwersytecie Wrocławskim. Od lat 70. XX wieku związany był z opozycją demokratyczną. W 1976 roku był współpracownikiem Komitetu Obrony Robotników (KOR) i współtworzył wrocławskie struktury Studenckiego Komitetu Solidarności (SKS). Od lat 70. działał w Klubie Inteligencji Katolickiej we Wrocławiu, którego od 1978 roku był wiceprzewodniczącym. W sierpniu 1980 roku brał udział w strajku na terenie zajezdni autobusowej nr VII przy ul. Grabiszyńskiej. To właśnie on wspólnie z Krzysztofem Turkowskim wskazał ks. Stanisława Orzechowskiego jako kapłana, który powinien odprawić mszę świętą dla strajkujących, na co uzyskał zgodę ówczesnego arcybiskupa wrocławskiego Henryka Gulbinowicza. We wrześniu 1980 roku współtworzył wrocławskie struktury „Solidarności”. Był także jednym z pomysłodawców i pierwszym redaktorem naczelnym biuletynu „Solidarność Dolnośląska” oraz dziennikarzem „Tygodnika Solidarność”.

Latem 1981 roku wstąpił do zakonu dominikanów, w 1987 roku przyjmując święcenia kapłańskie. Podczas studiów w Rzymie był częstym gościem Jana Pawła II, który darzył go wielką przyjaźnią. Oprócz pracy duszpasterskiej m.in. z młodzieżą nieustannie angażował się w działalność społeczną Kościoła, publikując liczne artykuły i książki poświęcone m.in. nauczaniu społecznemu Kościoła. W latach 1990-1995 był dyrektorem dominikańskiego wydawnictwa „W drodze”. Od 1998 roku przez osiem lat był prowincjałem polskiej prowincji dominikanów. W 1999 roku z nominacji Jana Pawła II został członkiem Synodu Biskupów Europy, zaś w 2003 roku papież mianował go konsultorem Papieskiej Rady Iustitia et Pax. Był założycielem i dyrektorem Instytutu Tertio Millennio w Krakowie oraz dyrektorem Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku.

W ostatnich latach ściśle współpracował z prymasem Polski księdzem arcybiskupem Wojciechem Polakiem. Jako świadek historii współpracował z Centrum Historii Zajezdnia. Dokładnie pięć lat temu 28 grudnia 2015 roku złożył obszerną relację do naszego archiwum historii mówionej. Opowiadał w niej nie tylko o swoim życiu i zaangażowaniu w działalność opozycyjną, ale wspominał także przyjaźnie m.in. z Krzysztofem Turkowskim, Stanisławem Huskowskim, Barbarą Labudą i Karolem Modzelewskim.

Mimo ciężkiej choroby do końca pozostawał bardzo aktywny. Jeszcze w sierpniu uczestniczył we wrocławskich obchodach 40. rocznicy powstania Solidarności organizowanych w Centrum Historii Zajezdnia. W listopadzie jako jeden z niewielu polskich publicystów w całości przeczytał anglojęzyczny raport dotyczący działalności kardynała Theodora McCarricka, dokonując jego krytycznej analizy i broniąc papieża Jana Pawła II.

Ojciec Maciej Zięba zmarł 31 grudnia – w ostatnim dniu roku papieskiego ustanowionego z okazji stulecia urodzin Jana Pawła II, którego był nie tylko wychowankiem, ale także przyjacielem.

/-/ dr Marek Mutor
dyrektor Centrum Historii Zajezdnia